Bevlogen medewerkers maken het verschil in elke organisatie.
8 februari 2023
Drs. Cees van Oortmerssen
Intrinsieke motivatie omhoog? Hoe dan?
In vrijwel iedere organisatie zijn veranderingen gericht op dezelfde soort thema’s namelijk: flexibiliteit, verantwoordelijkheid laag in de organisatie leggen, meer bevlogen medewerkers en meer eigenaarschap.
Het is interessant de vraag te stellen waarom zoveel organisaties deze thema’s zo belangrijk vinden. En minstens zo interessant is de vraag waarom er zoveel organisaties zijn die deze aspecten kennelijk niet in huis hebben. Het antwoord op de eerste vraag is gemakkelijk te beantwoorden.
Het management gaat er van uit dat medewerkers met deze kenmerken aantoonbaar meer presteren om daarmee de ambities van de organisatie te kunnen bewerkstelligen. Ook de theorie bevestigt deze relatie. Gemotiveerde en bevlogen medewerkers die eigen verantwoordelijkheid tonen, zijn beter in hun werk en presteren meer. Bevlogenheid leidt bovendien tot aanzienlijk meer innovatiekracht en productiviteit. Dus dit type medewerker is voor iedere organisatie de voorwaarde voor succes.
Het antwoord op de tweede vraag is minder gemakkelijk omdat het antwoord behoorlijk confronterend is. Om dat toe te lichten is het van belang te beginnen met te beschrijven wat onder het begrip professional in het algemeen wordt verstaan. Het kenmerk van een professional is dat hij of zij in allerlei situaties, ook nieuwe situaties waarin hij/zij geen ervaring heeft, in staat is handelingen en keuzes te maken in het belang van de organisatie! De kennis en de kwaliteit van professionals en hun netwerken zijn essentieel voor het succes van de organisatie.
Maar dit gedrag ontwikkelt alleen wanneer er aan een aantal essentiële voorwaarden wordt voldaan. Namelijk de fundamentele keuze van het management om aantal dingen niet meer te doen: geen gedetailleerde (strategische) plannen met SMART geformuleerde doelen, stappenplannen, dashboards, uitvoerige en afgebakende functiebeschrijvingen en functies e.d. om voor medewerkers te bepalen hoe zij moeten handelen in allerlei situaties. Hiermee wordt de individuele vrijheid doelbewust ingeperkt.
Commitment is dan mensen meer in de lijn met de opvattingen van hun management laten denken en handelen. Weg flexibiliteit, eigen verantwoordelijkheid, bevlogenheid! Doen wat er van je gevraagd wordt in plaats van autonoom gedrag.
Regels, procedures, gedetailleerde plannen met concrete doelen en kant- en klaar recepten maken van de professional een uitvoerder van de ideeën van het management. Verleg de focus op een gedroomde toekomst naar het hier-en-nu. Het transformeert denken naar doen. Blijf niet hangen in oneindige analyses, gedetailleerde rapporten en plannen, maar beperk je tot een heldere visie gekoppeld aan de why van de organisatie (terug naar de bedoeling) gecombineerd met een simpel plan waarin een complex vraagstuk centraal staat. Daag je professionals uit te experimenteren afgewisseld met reflectie en dialoog met collega’s. Is het experiment succesvol, neem dan de volgende stap. Zo nee, leer ervan en pas het experiment aan. Leren door te doen! Al doende tot oplossingen komen.
Juist bij de huidige complexe vraagstukken waarbij veel verschillende belangen spelen en diverse expertises en perspectieven nodig zijn, is de optimale inzet van professionals nodig. Onzekerheid en risico is de toon in plaats van risicomijdend denken en handelen. Stoppen met de manieren die ooit nuttig waren, maar inmiddels in de weg staan van vitaliteit en groei. Wees je ervan bewust dat de ambities, context en doelen van organisaties de afgelopen decennia drastisch zijn veranderd, terwijl het basisprincipe van organiseren nagenoeg onveranderd is gebleven. Niet meer proberen het oncontroleerbare te controleren. Loslaten waardoor je het proces van beter opletten en zelfsturing bevordert.
Bevlogenheid, eigenaarschap en verantwoordelijkheid van professionals zijn alleen mogelijk als zij persoonlijk de gevolgen van hun besluiten dragen, ook als ze fout gaan en dat zij een direct belang hebben bij het succes van de organisatie en het vinden van oplossingen op de werkplek. Dat is de kern van intrinsieke motivatie. Dat directe belang ontbreekt in de meeste organisaties. Het topmanagement heeft er namelijk belang bij en niet de professionals! De organisatie verwacht wel van professionals loyaliteit, betrokkenheid en verantwoordelijkheid, terwijl ze zelden een doorslaggevende invloed hebben op relevante organisatorische aspecten.
Nieuwsgierig naar wat wij voor u kunnen betekenen? Een kopje koffie is altijd mogelijk.
Bel gerust 06-53 21 61 54 voor Cees van Oortmerssen of stuur een email naar cees@cengresult.nl